devil fish : డెవిల్ ఫిష్ ఎలా పడుతుంది? చేపల వేటకారులకు ముఖ్య సమాచారం!

 బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్: భారతదేశ శక్తివంతమైన ఆయుధం గురించి విశేషాలు

BrahMos Missile

భారతదేశం యొక్క రక్షణ రంగంలో బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్ ఒక విప్లవాత్మక ఆయుధంగా నిలుస్తోంది. ఇది భారత్ మరియు రష్యా సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేసిన సూపర్‌సోనిక్ క్రూయిజ్ మిస్సైల్, దీని వేగం, ఖచ్చితత్వం మరియు బహుముఖ సామర్థ్యాలు దీనిని ప్రపంచంలోనే అత్యంత శక్తివంతమైన క్షిపణులలో ఒకటిగా చేస్తాయి. ఈ బ్లాగ్ పోస్ట్‌లో, బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్ యొక్క విశేషాలు, దాని సాంకేతిక లక్షణాలు, చరిత్ర మరియు భారత రక్షణ వ్యూహంలో దాని ప్రాముఖ్యతను వివరిస్తాము.

బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్: ఒక పరిచయం

బ్రహ్మోస్ అనే పేరు భారతదేశంలోని బ్రహ్మపుత్ర నది మరియు రష్యాలోని మాస్క్వా నదుల నుండి ఉద్భవించింది, ఇది భారత్-రష్యా సహకారానికి సంకేతం. ఈ క్షిపణి భారత రక్షణ పరిశోధన మరియు అభివృద్ధి సంస్థ (DRDO) మరియు రష్యా యొక్క NPO మషినోస్ట్రోయెనియా సంస్థల సంయుక్త సంస్థ అయిన బ్రహ్మోస్ ఏరోస్పేస్ ద్వారా అభివృద్ధి చేయబడింది. 1998లో ఒప్పందం కుదిరిన తర్వాత, 2001 జూన్ 12న ఒడిశాలోని చందిపూర్‌లో మొదటి సారి విజయవంతంగా పరీక్షించబడింది.

బ్రహ్మోస్ ప్రపంచంలోనే మొట్టమొదటి సూపర్‌సోనిక్ క్రూయిజ్ మిస్సైల్‌గా గుర్తింపు పొందింది, ఇది భారత నౌకాదళం (2005 నుండి), భారత సైన్యం (2007 నుండి) మరియు భారత వాయుసేన (2019 నుండి సుఖోయ్ Su-30MKI ద్వారా)లో సేవలందిస్తోంది.

సాంకేతిక విశేషాలు

బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్ యొక్క సాంకేతిక లక్షణాలు దానిని అసమానమైన ఆయుధంగా చేస్తాయి. ఈ క్షిపణి యొక్క కొన్ని ముఖ్యమైన వివరాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:

• వేగం: మాక్ 2.8 నుండి మాక్ 3.0 (ధ్వని వేగం కంటే దాదాపు మూడు రెట్లు). ఈ అతి వేగం శత్రు రక్షణ వ్యవస్థలకు దీనిని అడ్డుకోవడం దాదాపు అసాధ్యం చేస్తుంది.
• పరిధి: ప్రస్తుతం 290 కి.మీ నుండి 450 కి.మీ వరకు, కొన్ని వెర్షన్లలో 800 కి.మీ వరకు విస్తరించబడింది. భారతదేశం 2016లో మిస్సైల్ టెక్నాలజీ కంట్రోల్ రెజిమ్ (MTCR)లో చేరడంతో పరిధిని పెంచే అవకాశం లభించింది.
• వార్‌హెడ్: 200-300 కిలోల హై-ఎక్స్‌ప్లోసివ్ సెమీ-ఆర్మర్-పియర్సింగ్ వార్‌హెడ్ లేదా 250 కిలోల సబ్‌మ్యూనిషన్స్ వార్‌హెడ్.
• ప్రొపల్షన్: రెండు-దశల వ్యవస్థ – మొదటి దశలో సాలిడ్ ప్రొపెల్లెంట్ బూస్టర్, రెండవ దశలో లిక్విడ్ రామ్‌జెట్ ఇంజన్.
• ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు: భూమి, సముద్రం, గాలి మరియు జలాంతర్గాముల నుండి ప్రయోగించబడుతుంది.
• ఖచ్చితత్వం: 1 మీటర్ సర్కులర్ ఎర్రర్ ప్రాబబుల్ (CEP), ఇది అత్యంత ఖచ్చితమైన లక్ష్య దాడులను సాధ్యం చేస్తుంది.
• ఎత్తు: క్రూయిజ్ దశలో 15 కి.మీ వరకు, టెర్మినల్ దశలో 10 మీటర్ల వరకు తక్కువగా ఎగురుతుంది (సీ-స్కిమ్మింగ్ సామర్థ్యం).
• మార్గదర్శక వ్యవస్థ: ఇనర్షియల్ నావిగేషన్, సాటిలైట్ నావిగేషన్ మరియు యాక్టివ్ రాడార్ హోమింగ్‌తో అధునాతన సాఫ్ట్‌వేర్.
• స్టెల్త్: తక్కువ రాడార్ సిగ్నేచర్, శత్రు రాడార్‌లకు గుర్తించడం కష్టం.

ఈ లక్షణాలు బ్రహ్మోస్‌ను "ఫైర్ అండ్ ఫర్గెట్" సూత్రంపై పనిచేసే అత్యంత ప్రమాదకరమైన క్షిపణిగా చేస్తాయి, ఇది ప్రయోగించిన తర్వాత అదనపు మార్గదర్శకత్వం అవసరం లేకుండా లక్ష్యాన్ని ఖచ్చితంగా చేరుకుంటుంది.

బ్రహ్మోస్ యొక్క వివిధ వెర్షన్లు

బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్ వివిధ ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల నుండి ప్రయోగించబడే విధంగా రూపొందించబడింది, ఇది దాని బహుముఖ సామర్థ్యాన్ని పెంచుతుంది:

1. షిప్-బేస్డ్ వెర్షన్: భారత నౌకాదళ యుద్ధనౌకల నుండి నిలువు లేదా వంపు కోణంలో ప్రయోగించబడుతుంది. యాంటీ-షిప్ మరియు ల్యాండ్-అటాక్ సామర్థ్యాలు కలిగి ఉంది.
2. ల్యాండ్-బేస్డ్ వెర్షన్: మొబైల్ ఆటానమస్ లాంచర్‌ల (MAL) ద్వారా భారత సైన్యం ఉపయోగిస్తుంది. 861 మిస్సైల్ రెజిమెంట్ 2007లో మొదటి బ్రహ్మోస్ రెజిమెంట్‌గా ఏర్పాటైంది.
3. ఎయిర్-లాంచ్డ్ వెర్షన్: సుఖోయ్ Su-30MKI ఫైటర్ జెట్‌ల నుండి ప్రయోగించబడుతుంది. 2017 నవంబర్ 22న మొదటి విజయవంతమైన పరీక్ష నిర్వహించబడింది.
4. సబ్‌మెరైన్-లాంచ్డ్ వెర్షన్: 40-50 మీటర్ల లోతు నుండి జలాంతర్గాముల నుండి ప్రయోగించబడుతుంది, ఇది స్టెల్త్ దాడులకు అనువైనది.

బ్రహ్మోస్-II: హైపర్‌సోనిక్ భవిష్యత్తు

బ్రహ్మోస్ ఏరోస్పేస్ ప్రస్తుతం బ్రహ్మోస్-II (లేదా బ్రహ్మోస్ మార్క్-II) అనే హైపర్‌సోనిక్ వెర్షన్‌ను అభివృద్ధి చేస్తోంది. ఈ క్షిపణి రష్యా యొక్క 3M22 జిర్కాన్ మిస్సైల్ ఆధారంగా రూపొందించబడుతుందని, మాక్ 8 వేగం మరియు 1,500 కి.మీ పరిధిని కలిగి ఉంటుందని అంచనా వేయబడుతోంది. ఈ క్షిపణి స్క్రామ్‌జెట్ ఇంజన్‌ను ఉపయోగిస్తుంది, ఇది రామ్‌జెట్ కంటే మరింత అధునాతనమైనది. 2020లో పరీక్షలు ప్రారంభం కావాల్సి ఉన్నప్పటికీ, కొన్ని ఆలస్యాల కారణంగా ఇంకా అభివృద్ధి దశలో ఉంది.

బ్రహ్మోస్-NG: తదుపరి తరం

బ్రహ్మోస్-NG (నెక్స్ట్ జనరేషన్) అనేది మరొక ఆధునిక వెర్షన్, ఇది తేలికైన (సుమారు 1,290 కిలోలు) మరియు చిన్న పరిమాణంలో ఉంటుంది. ఇది చిన్న డెలివరీ సిస్టమ్‌లకు అనుకూలంగా ఉంటుంది మరియు అధునాతన స్టెల్త్ మరియు AESA రాడార్ గైడెన్స్ సామర్థ్యాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ వెర్షన్ 2026 నాటికి మొదటి ఫ్లైట్ టెస్ట్‌లను నిర్వహించే అవకాశం ఉంది, ఉత్పత్తి 2027-28 నాటికి ప్రారంభమవుతుంది.

భారత రక్షణ వ్యూహంలో ప్రాముఖ్యత

బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్ భారతదేశ రక్షణ వ్యూహంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. దీని కొన్ని ముఖ్యమైన లక్షణాలు భారత సైన్యానికి గణనీయమైన ప్రయోజనాలను అందిస్తాయి:

• వేగం మరియు ఖచ్చితత్వం: దీని సూపర్‌సోనిక్ వేగం మరియు 1 మీటర్ ఖచ్చితత్వం శత్రు రక్షణ వ్యవస్థలను దాటి లక్ష్యాలను నాశనం చేయడంలో సమర్థవంతంగా చేస్తుంది.
• బహుముఖ సామర్థ్యం: భూమి, సముద్రం, గాలి మరియు జలాంతర్గామి ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల నుండి ప్రయోగించబడే సామర్థ్యం దీనిని బహుళ-పాత్రల ఆయుధంగా చేస్తుంది.
• స్టెల్త్ మరియు ఎవేడ్‌మెంట్: తక్కువ రాడార్ సిగ్నేచర్ మరియు బహుళ మార్గాల్లో పయనించే సామర్థ్యం శత్రు రాడార్‌లను మోసం చేస్తుంది.
• ఎగుమతి సామర్థ్యం: ఫిలిప్పీన్స్‌కు 2024లో బ్రహ్మోస్ ఎగుమతి చేయబడింది, ఇండోనేషియాతో చర్చలు కొనసాగుతున్నాయి. ఇది భారతదేశ రక్షణ ఎగుమతులను పెంచుతోంది.
• ఆత్మనిర్భర్ భారత్: 2018 నాటికి బ్రహ్మోస్‌లో 65% భాగాలు భారతదేశంలో తయారవుతున్నాయి, ఇది 85%కి పెంచే ప్రణాళికలు ఉన్నాయి. ఇది "మేక్ ఇన్ ఇండియా" చొరవకు బలం చేకూరుస్తుంది.

ఇటీవలి పరిణామాలు

• ఆపరేషన్ సిందూర్: 2025 మే 10న పాకిస్తాన్‌లోని సైనిక స్థావరాలపై జరిగిన ఖచ్చితమైన దాడులలో బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్‌ను ఉపయోగించినట్లు అనధికారిక నివేదికలు సూచిస్తున్నాయి. ఇది యుద్ధ పరిస్థితులలో దాని సామర్థ్యాన్ని నిరూపించింది.
• లక్నో ఫెసిలిటీ: 2025 మే 11న ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని లక్నోలో కొత్త బ్రహ్మోస్ ఇంటిగ్రేషన్ మరియు టెస్టింగ్ ఫెసిలిటీ రక్షణ మంత్రి రాజనాథ్ సింగ్ ద్వారా ప్రారంభించబడింది. ఈ యూనిట్ సంవత్సరానికి 80-100 మిస్సైళ్లను తయారు చేస్తుంది, తర్వాత 150 NG వెర్షన్‌లకు స్కేల్ చేయబడుతుంది.
• ఎగుమతులు: ఫిలిప్పీన్స్‌కు $375 మిలియన్ల ఒప్పందంతో మూడు బ్రహ్మోస్ బ్యాటరీలు సరఫరా చేయబడ్డాయి. ఇండోనేషియాతో $450 మిలియన్ల ఒప్పందం చర్చల దశలో ఉంది.

బ్రహ్మోస్ యొక్క ప్రపంచ ప్రభావం

బ్రహ్మోస్ కేవలం భారతదేశ రక్షణ ఆయుధం మాత్రమే కాదు, ఇది ఒక గ్లోబల్ ఫోర్స్ మల్టిప్లయర్‌గా గుర్తింపు పొందింది. దక్షిణాసియా, మిడిల్ ఈస్ట్, ఆఫ్రికా మరియు అమెరికాల నుండి అనేక దేశాలు ఈ క్షిపణి కొనుగోలుకు ఆసక్తి చూపుతున్నాయి. దీని సామర్థ్యాలు శత్రు రన్‌వేలు, రాడార్ సిస్టమ్‌లు మరియు ఇతర కీలక స్థావరాలను నాశనం చేయగలవు, ఇది ఆధునిక యుద్ధంలో అత్యంత విలువైన ఆస్తిగా మారుతుంది.

ముగింపు

బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్ భారతదేశం యొక్క సాంకేతిక పరాక్రమం మరియు వ్యూహాత్మక శక్తికి నిదర్శనం. దాని సూపర్‌సోనిక్ వేగం, ఖచ్చితమైన లక్ష్య సామర్థ్యం మరియు బహుముఖ ప్లాట్‌ఫారమ్ అనుకూలత దీనిని భారత సైన్యం యొక్క కీలక ఆస్తిగా చేస్తాయి. బ్రహ్మోస్-II మరియు NG వెర్షన్‌లతో, భారతదేశం హైపర్‌సోనిక్ టెక్నాలజీలో గ్లోబల్ లీడర్‌గా మారేందుకు సిద్ధంగా ఉంది. ఈ క్షిపణి కేవలం ఒక ఆయుధం మాత్రమే కాదు, భారతదేశ ఆత్మనిర్భరత మరియు శాంతిని కాపాడే సంకల్పానికి చిహ్నం.

మీరు బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్ గురించి ఏమనుకుంటున్నారు? దీని సామర్థ్యాలు భారత రక్షణ వ్యవస్థను ఎలా బలోపేతం చేస్తాయని మీరు భావిస్తున్నారు? మీ అభిప్రాయాలను కామెంట్స్‌లో పంచుకోండి!

Read latest Telugu News.

FAQ

• బ్రహ్మోస్ క్షిపణి ఏ దేశం కలిగి ఉంది? 

బ్రహ్మోస్ క్షిపణి భారతదేశం మరియు రష్యా సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేశారు; ప్రస్తుతం భారతదేశం దీనిని కలిగి ఉంది మరియు ఉపయోగిస్తోంది.

• బ్రహ్మోస్ వ్యవస్థాపకుడు ఎవరు? 

బ్రహ్మోస్ వ్యవస్థాపకుడు డాక్టర్ ఏ.శివథాను పిళ్లై; ఆయన బ్రహ్మోస్ ఏరోస్పేస్ సంస్థకు వ్యవస్థాపక MD & CEO.

• బ్రహ్మోస్ ను మొదట కొనుగోలు చేసిన దేశం ఏది?

బ్రహ్మోస్ మిస్సైల్‌ను మొదటగా కొనుగోలు చేసిన దేశం ఫిలిప్పీన్స్.

• BrahMos Missile
• Indian Defence
• Supersonic Missile
• Missile Technology
• BrahMos in Telugu
• India Russia Defence
• Defence Updates 2025