devil fish : డెవిల్ ఫిష్ ఎలా పడుతుంది? చేపల వేటకారులకు ముఖ్య సమాచారం!

ISRO PSLV-C61 మిషన్ సాంకేతిక లోపంతో విఫలం – పూర్తి విశ్లేషణ 

ISRO Mission Analysis

ISRO యొక్క PSLV-C61 మిషన్, భారతదేశం యొక్క 101వ అంతరిక్ష ప్రయోగం, మే 18, 2025న శ్రీహరికోటలోని సతీష్ ధవన్ స్పేస్ సెంటర్ నుండి ఉదయం 5:59 గంటలకు ప్రారంభమైంది. ఈ మిషన్ లక్ష్యం EOS-09 ఎర్త్ అబ్జర్వేషన్ శాటిలైట్‌ను సన్-సింక్రోనస్ పోలార్ ఆర్బిట్ (SSPO)లోకి ప్రవేశపెట్టడం. అయితే, మూడవ దశలో సాంకేతిక లోపం కారణంగా మిషన్ విఫలమైంది. ఈ విశ్లేషణ మిషన్ వివరాలు, విఫలం కారణాలు, సాంకేతిక సమస్యలు మరియు ISRO యొక్క తదుపరి చర్యలను వివరిస్తుంది.

మిషన్ వివరాలు

• ప్రయోగ వాహనం: PSLV-C61, ఇది పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (PSLV) యొక్క 63వ విమానం మరియు 27వ XL కాన్ఫిగరేషన్. XL వెర్షన్ భారీ పేలోడ్‌లను మోసుకెళ్లడానికి రూపొందించబడింది.
• పేలోడ్: EOS-09 (RISAT-1B), 1,696.24 కిలోగ్రాముల బరువున్న రాడార్ ఇమేజింగ్ శాటిలైట్. ఇది C-బ్యాండ్ సింథటిక్ అపెర్చర్ రాడార్ (SAR)ను కలిగి ఉంది, ఇది అన్ని వాతావరణ పరిస్థితుల్లో, రాత్రి-పగలు అధిక-రిజల్యూషన్ చిత్రాలను సంగ్రహించగలదు.
• లక్ష్యం: వ్యవసాయం, అటవీ, విపత్తు నిర్వహణ, సరిహద్దు నిఘా మరియు మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి కోసం రిమోట్ సెన్సింగ్ డేటాను అందించడం.
• ప్రయోగ వివరాలు: 44.5 మీటర్ల ఎత్తు, 321 టన్నుల లిఫ్ట్-ఆఫ్ బరువుతో PSLV-C61 శ్రీహరికోట నుండి సరిగ్గా లిఫ్ట్-ఆఫ్ చేసింది.

విఫలం కారణాలు

మిషన్ మొదటి రెండు దశలలో సాధారణంగా పనిచేసింది:

• మొదటి దశ (PS1): సాలిడ్ ఫ్యూయల్‌తో నడిచే PS1 మరియు స్ట్రాప్-ఆన్ బూస్టర్‌లు సాధారణంగా పనిచేశాయి.
• రెండవ దశ (PS2): లిక్విడ్ ఫ్యూయల్‌తో నడిచే PS2 కూడా ఊహించిన విధంగా పనిచేసింది.
• అయితే, **మూడవ దశ (PS3)**లో సమస్య తలెత్తింది:
• సాంకేతిక లోపం: ISRO చైర్మన్ V. నారాయణన్ ప్రకారం, మూడవ దశ సాలిడ్ రాకెట్ మోటార్ సరిగ్గా ఇగ్నైట్ అయినప్పటికీ, దాని ఆపరేషన్ సమయంలో "చాంబర్ ప్రెషర్‌లో తగ్గుదల" గమనించబడింది. ఈ సమస్య 203 సెకన్ల తర్వాత, PS3 బర్న్ సమయంలో రాకెట్ ట్రాజెక్టరీ నుండి వైదొలగడానికి దారితీసింది.
• సంభావ్య కారణం: ప్రాథమిక విశ్లేషణ ప్రకారం, మూడవ దశలోని ఫ్లెక్స్ నాజిల్ కంట్రోల్ సిస్టమ్లో లోపం సంభవించినట్లు అనుమానించబడుతోంది. ఈ నాజిల్ రాకెట్ దిశను నియంత్రించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది, మరియు దీనిలో సమస్య వల్ల రాకెట్ సరైన ఆర్బిట్‌లోకి చేరలేకపోయింది.
• పరిణామం: EOS-09 శాటిలైట్ ఉద్దేశించిన SSPOలోకి చేరలేకపోయింది, మరియు మిషన్ లక్ష్యాలు సాధించబడలేదు.

సాంకేతిక విశ్లేషణ

PSLV ఒక నాలుగు-దశల రాకెట్, ప్రతి దశ నిర్దిష్ట పనిని నిర్వహిస్తుంది:

1. PS1 (సాలిడ్ ఫ్యూయల్): ప్రారంభ థ్రస్ట్‌ను అందిస్తుంది.
2. PS2 (లిక్విడ్ ఫ్యూయల్): వాతావరణంలో రాకెట్‌ను ముందుకు నడిపిస్తుంది.
3. PS3 (సాలిడ్ ఫ్యూయల్): వాతావరణం దాటిన తర్వాత అధిక థ్రస్ట్ (240 కిలోన్యూటన్స్) అందిస్తుంది, శాటిలైట్‌ను ఆర్బిట్‌కు దగ్గరగా తీసుకెళ్తుంది.
4. PS4 (లిక్విడ్ ఫ్యూయల్): శాటిలైట్‌ను ఖచ్చితమైన ఆర్బిట్‌లో ఉంచుతుంది.

మూడవ దశలో సమస్య కారణంగా, రాకెట్ సరైన వేగం మరియు ట్రాజెక్టరీని కోల్పోయింది. టెలిమెట్రీ డేటా ప్రకారం, వేగం 6 కిమీ/సె నుండి 2.45 కిమీ/సెకుకి పడిపోయింది, ఇది శాటిలైట్ ఆర్బిట్‌లోకి చేరడంలో విఫలమైనట్లు సూచిస్తుంది.

సంభావ్య సాంకేతిక లోపాలు:

• నాజిల్ మాల్‌ఫంక్షన్: ఫ్లెక్స్ నాజిల్ రాకెట్ దిశను నియంత్రించడంలో విఫలమై ఉండవచ్చు.
• ప్రెషర్ డ్రాప్: చాంబర్ ప్రెషర్ తగ్గడం వల్ల సాలిడ్ మోటార్ ఊహించిన థ్రస్ట్‌ను ఉత్పత్తి చేయలేకపోయింది.
• మాన్యుఫాక్చరింగ్ లోపం: PS3 దశ తయారీ లేదా టెస్టింగ్ సమయంలో గుర్తించని లోపం ఉండవచ్చు.

ISRO యొక్క తదుపరి చర్యలు

ISRO విఫలమైన మిషన్‌లను విశ్లేషించడంలో బలమైన చరిత్రను కలిగి ఉంది, మరియు PSLV-C61 కోసం ఈ క్రింది చర్యలు తీసుకోబడతాయి:

• ఫెయిల్యూర్ అనాలిసిస్ కమిటీ (FAC): ISRO సీనియర్ సైంటిస్టులు, ఇంజనీర్లు మరియు బాహ్య నిపుణులతో కూడిన FACని ఏర్పాటు చేసింది. ఈ కమిటీ టెలిమెట్రీ డేటా, వేగం, ఆల్టిట్యూడ్, ప్రెషర్ మరియు ట్రాజెక్టరీ సమాచారాన్ని సమీక్షిస్తుంది.
• డేటా సమీక్ష: FAC లాంచ్ సమయంలో సేకరించిన రియల్-టైమ్ డేటాను, అలాగే దశల తయారీ, కౌంట్‌డౌన్ మరియు లిఫ్ట్-ఆఫ్ సంబంధిత డేటాను విశ్లేషిస్తుంది.
• సిమ్యులేషన్స్ మరియు టెస్టింగ్: ISRO PS3 దశ డిజైన్, తయారీ ప్రక్రియలు మరియు కాంపోనెంట్‌లను (ఇంజన్లు, అవియానిక్స్, గైడెన్స్ సిస్టమ్స్) తనిఖీ చేస్తుంది. సాఫ్ట్‌వేర్ అల్గారిథ‌మ్‌లు కూడా ఆడిట్ చేయబడతాయి.
• సిఫార్సులు: FAC ఒక వివరణాత్మక నివేదికను సమర్పిస్తుంది, ఇందులో రూట్ కాజ్ (మెకానికల్ ఫెయిల్యూర్, హ్యూమన్ ఎర్రర్ లేదా బాహ్య కారకాలు) మరియు డిజైన్ మార్పులు లేదా ప్రొసీజర్ మెరుగుదలల కోసం సిఫార్సులు ఉంటాయి.
• భవిష్యత్ ప్రణాళికలు: ISRO EOS-09 రీప్లేస్‌మెంట్‌ను ప్లాన్ చేస్తోంది, ఇది సరిహద్దు నిఘా మరియు విపత్తు స్పందన వంటి కీలక అనువర్తనాలను కొనసాగిస్తుంది.

చారిత్రక సందర్భం

PSLV అత్యంత విశ్వసనీయమైన రాకెట్‌లలో ఒకటి, 63 ప్రయోగాలలో కేవలం మూడు విఫలమైనవి:

• PSLV-D1 (1993): సాఫ్ట్‌వేర్ గ్లిచ్ కారణంగా విఫలమైంది.
• PSLV-C39 (2017): హీట్ షీల్డ్ సెపరేషన్ సమస్య.
• PSLV-C61 (2025): మూడవ దశ ప్రెషర్ డ్రాప్.

ప్రతి విఫలం నుండి ISRO నేర్చుకుంది. ఉదాహరణకు, 1993 విఫలం తర్వాత టెస్టింగ్ ప్రోటోకాల్‌లను మెరుగుపరిచింది, మరియు EOS-03 (GSLV) విఫలం తర్వాత ట్యాంక్ ప్రెషరైజేషన్ మెకానిజమ్‌లను బలోపేతం చేసింది.

ప్రభావం మరియు భవిష్యత్తు

• ప్రభావం: ఈ విఫలం భారతదేశం యొక్క 52-శాటిలైట్ నిఘా కాన్స్‌టెలేషన్‌ను విస్తరించే ప్రణాళికలను తాత్కాలికంగా ఆలస్యం చేస్తుంది. EOS-09 సరిహద్దు నిఘా, విపత్తు నిర్వహణ మరియు వ్యవసాయ రంగాల్లో కీలక పాత్ర పోషించాల్సి ఉంది.
• భవిష్యత్తు: ISRO యొక్క బలమైన విశ్లేషణ సంస్కృతి మరియు స్వదేశీ ఆవిష్కరణలు ఈ సవాలును అధిగమించడంలో సహాయపడతాయి. చంద్రయాన్-3, ఆదిత్య-L1, మరియు గగన్‌యాన్ వంటి ఇతర ప్రాజెక్టులు కొనసాగుతున్నాయి, ఇవి భారతదేశ అంతరిక్ష ఆకాంక్షలను సూచిస్తాయి.

ముగింపు

PSLV-C61 మిషన్ విఫలం మూడవ దశలో ఫ్లెక్స్ నాజిల్ కంట్రోల్ సిస్టమ్‌లో సంభవించిన చాంబర్ ప్రెషర్ డ్రాప్ కారణంగా జరిగింది, దీని వల్ల EOS-09 శాటిలైట్ ఆర్బిట్‌లోకి చేరలేకపోయింది. ISRO యొక్క FAC ఈ సమస్యను విశ్లేషిస్తోంది, మరియు దాని గత విజయాలు ఈ విఫలం నుండి నేర్చుకుని మరింత బలమైన రాకెట్ సిస్టమ్‌లను అభివృద్ధి చేస్తుందని సూచిస్తున్నాయి. ఈ సంఘటన అంతరిక్ష పరిశోధనలోని సంక్లిష్టతలను హైలైట్ చేస్తుంది, అయితే ISRO యొక్క స్థిరత్వం భవిష్యత్ విజయాలకు హామీ ఇస్తుంది.

• ISRO
• 
  
• PSLV-C61
• 
  
• EOS-09
• 
  
• Indian Space Research Organisation
• 
  
• Satellite Launch Failure
• 
  
• PSLV Failure
• 
  
• Space Mission 2025