USA Facts : Top 10 Mind-Blowing Facts About the USA You Probably Didn’t Know

 UNDP 2025 మానవ అభివృద్ధి సూచికలో భారతదేశ స్థానం: వివరణాత్మక విశ్లేషణ

HDI rank of India 2025

యునైటెడ్ నేషన్స్ డెవలప్‌మెంట్ ప్రోగ్రామ్ (UNDP) మే 6, 2025న తన 2025 మానవ అభివృద్ధి నివేదిక (HDR)ని విడుదల చేసింది, దీని శీర్షిక “A Matter of Choice: People and Possibilities in the Age of AI.” ఈ నివేదిక ప్రపంచ మానవ అభివృద్ధిని విస్తృతంగా అంచనా వేస్తుంది, మానవ అభివృద్ధి సూచిక (HDI) ఆరోగ్యం, విద్య మరియు జీవన ప్రమాణాలలో దేశాల పురోగతిని అంచనా వేయడానికి కీలక సూచికగా పనిచేస్తుంది. 2025 HDIలో భారతదేశం గణనీయమైన పురోగతి సాధించి, 193 దేశాలలో 130వ స్థానానికి ఎగబాకింది, ఇది 2022లో 133వ ర్యాంక్‌తో పోలిస్తే మెరుగుదల. ఈ బ్లాగ్ పోస్ట్ 2025 HDIలో భారతదేశ పనితీరును అన్వేషిస్తుంది, దాని పురోగతికి దోహదపడిన అంశాలు, ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లు మరియు దాని అభివృద్ధి పథంపై విస్తృత ప్రభావాలను విశ్లేషిస్తుంది.

మానవ అభివృద్ధి సూచిక (HDI)ని అర్థం చేసుకోవడం-HDI rank of India 2025

HDIని 1990లో పాకిస్తాన్ ఆర్థికవేత్త మహబూబ్ ఉల్-హక్ మరియు భారతీయ ఆర్థికవేత్త అమర్త్య సేన్ పరిచయం చేశారు. ఇది మానవ అభివృద్ధి యొక్క మూడు ప్రాథమిక కొలమానాలలో ఒక దేశం సాధించిన సగటు సాఫల్యాన్ని కొలిచే సమ్మిళిత సూచిక:

1. ఆరోగ్యం: జనన సమయంలో జీవన ఆయుర్దాయం ద్వారా కొలుస్తారు.
2. విద్య: 25 ఏళ్లు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు గల పెద్దలకు సగటు స్కూలింగ్ సంవత్సరాలు మరియు విద్యా వ్యవస్థలోకి ప్రవేశించే పిల్లలకు ఆశించిన స్కూలింగ్ సంవత్సరాల ద్వారా అంచనా వేయబడుతుంది.
3. జీవన ప్రమాణం: కొనుగోలు శక్తి సమానత్వం (PPP) కోసం సర్దుబాటు చేయబడిన ఒక్కో వ్యక్తి స్థూల జాతీయ ఆదాయం (GNI) ద్వారా అంచనా వేయబడుతుంది.
4. HDI స్కోరు 0 నుండి 1 వరకు ఉంటుంది, ఎక్కువ విలువలు మెరుగైన మానవ అభివృద్ధిని సూచిస్తాయి. దేశాలను నాలుగు స్థాయిలుగా వర్గీకరిస్తారు: అత్యంత ఎక్కువ (0.8–1.0), ఎక్కువ (0.7–0.79), మధ్యస్థ (0.55–0.70), మరియు తక్కువ (0.55 కంటే తక్కువ). 2023 కోసం భారతదేశ HDI విలువ 0.685, ఇది దానిని మధ్యస్థ మానవ అభివృద్ధి విభాగంలో ఉంచుతుంది.

భారతదేశం యొక్క 2025 HDI పనితీరు

2025 HDIలో, భారతదేశం 130వ స్థానంలో ఉంది, ఇది మూడు ర్యాంకుల మెరుగుదలను సూచిస్తుంది. దీని HDI విలువ 2022లో 0.644 నుండి 2023లో 0.685కి పెరిగింది, ఇది ఆరోగ్యం, విద్య మరియు ఆర్థిక సూచికలలో స్థిరమైన పురోగతిని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఈ అభివృద్ధికి దోహదపడిన కీలక అంశాలను ఈ క్రింది విధంగా విశ్లేషించవచ్చు:

1. ఆరోగ్యంలో మెరుగుదల

భారతదేశం జనన సమయంలో జీవన ఆయుర్దాయం 2022లో 67.7 సంవత్సరాల నుండి 2023లో 68.2 సంవత్సరాలకు పెరిగింది. ఆయుష్మాన్ భారత్ వంటి ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు, ఇవి సరసమైన ఆరోగ్య సంరక్షణను అందిస్తాయి, మరియు టీకా కార్యక్రమాల విస్తరణ ఈ పురోగతికి దోహదం చేశాయి. అయినప్పటికీ, పోషకాహార లోపం మరియు సాంక్రమిక వ్యాధులు ఇప్పటికీ సవాళ్లుగా ఉన్నాయి, ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాలలో.

2. విద్యలో పురోగతి

విద్యా సూచికలు కూడా మెరుగుపడ్డాయి, సగటు స్కూలింగ్ సంవత్సరాలు 6.7 నుండి 7.1కి మరియు ఆశించిన స్కూలింగ్ సంవత్సరాలు 11.9 నుండి 12.3కి పెరిగాయి. జాతీయ విద్యా విధానం (NEP) 2020, ఇది నాణ్యమైన విద్య మరియు నైపుణ్య అభివృద్ధిని ప్రోత్సహిస్తుంది, ఈ ఫలితాలకు దోహదం చేసింది. అయితే, పాఠశాల డ్రాపౌట్ రేట్లు మరియు విద్యా నాణ్యతలో అసమానతలు, ముఖ్యంగా ప్రాంతీయ మరియు సామాజిక సమూహాల మధ్య, సవాళ్లుగా మిగిలిపోయాయి.

3. ఆర్థిక వృద్ధి

ఒక్కో వ్యక్తి GNI (PPPలో) $7,662 నుండి $8,120కి పెరిగింది, ఇది భారతదేశం యొక్క ఆర్థిక వృద్ధి మరియు సంస్కరణలను ప్రతిబింబిస్తుంది. మేక్ ఇన్ ఇండియా, స్టార్టప్ ఇండియా వంటి కార్యక్రమాలు ఉపాధి సృష్టి మరియు ఆర్థిక చైతన్యాన్ని పెంచాయి. అయినప్పటికీ, ఆదాయ అసమానత మరియు అసంఘటిత రంగంలో అధిక ఉపాధి ఈ పురోగతిని పరిమితం చేస్తున్నాయి.

సవాళ్లు మరియు అవకాశాలు

భారతదేశం యొక్క HDI ర్యాంక్‌లో మెరుగుదల ఉన్నప్పటికీ, అనేక సవాళ్లు ఉన్నాయి:

• అసమానత: లింగ అసమానత సూచిక (GDI) భారతదేశంలో మహిళలు ఆరోగ్యం, విద్య మరియు ఆర్థిక అవకాశాలలో వెనుకబడి ఉన్నారని సూచిస్తుంది. 2023 GDI విలువ 0.597, ఇది గణనీయమైన లింగ వ్యత్యాసాన్ని చూపిస్తుంది.
• ప్రాంతీయ వ్యత్యాసాలు: దక్షిణ రాష్ట్రాలు (ఉదా., కేరళ, తమిళనాడు) ఉత్తర మరియు తూర్పు రాష్ట్రాలతో (ఉదా., బీహార్, ఉత్తర ప్రదేశ్) పోలిస్తే మెరుగైన HDI స్కోర్‌లను కలిగి ఉన్నాయి.
• పర్యావరణ సవాళ్లు: 2025 HDR క్లైమేట్ ఛేంజ్ మరియు AI యొక్క ప్రభావాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది. భారతదేశం, దాని పెద్ద జనాభా మరియు వాతావరణ హాని కారణంగా, స్థిరమైన అభివృద్ధి విధానాలను అవలంబించాలి.

అవకాశాలలో AI మరియు డిజిటల్ టెక్నాలజీని ఉపయోగించడం ఉంది, ఇవి విద్య, ఆరోగ్య సంరక్షణ మరియు ఆర్థిక చేరికను మెరుగుపరచగలవు. భారతదేశం యొక్క యువ జనాభా, సరైన నైపుణ్య శిక్షణతో, ఈ రంగాలలో పురోగతిని నడిపించగలదు.

గ్లోబల్ సందర్భంలో భారతదేశం

పొరుగు దేశాలతో పోలిస్తే, భారతదేశం శ్రీలంక (73వ ర్యాంక్) మరియు చైనా (75వ ర్యాంక్) కంటే వెనుకబడి ఉంది, కానీ పాకిస్తాన్ (161వ ర్యాంక్) మరియు బంగ్లాదేశ్ (140వ ర్యాంక్) కంటే ముందుంది. ఈ పోలిక భారతదేశం యొక్క సాపేక్ష పురోగతిని చూపిస్తుంది, కానీ ఇది దక్షిణాసియాలో అగ్రగామి దేశాలతో గణనీయమైన అంతరాన్ని కలిగి ఉంది.

ముందుకు వెళ్లే మార్గం

భారతదేశం యొక్క HDI ర్యాంక్‌ను మరింత మెరుగుపరచడానికి, ప్రభుత్వం ఈ క్రింది వాటిపై దృష్టి సారించాలి:

• ఆరోగ్య సంరక్షణ పెట్టుబడులు: గ్రామీణ ఆరోగ్య సౌకర్యాలను మెరుగుపరచడం మరియు దీర్ఘకాలిక వ్యాధులను పరిష్కరించడం.
• విద్యా సంస్కరణలు: నాణ్యమైన విద్యను అందరికీ అందుబాటులోకి తీసుకురావడం, ముఖ్యంగా వెనుకబడిన ప్రాంతాలలో.
• ఆర్థిక చేరిక: అసంఘటిత రంగంలో ఉపాధి నాణ్యతను మెరుగుపరచడం మరియు ఆదాయ అసమానతను తగ్గించడం.
• స్థిరత్వం: పర్యావరణ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి గ్రీన్ టెక్నాలజీలను ప్రోత్సహించడం.

ముగింపు

UNDP 2025 HDIలో భారతదేశం యొక్క 130వ స్థానం దాని అభివృద్ధి ప్రయాణంలో ఒక మైలురాయిని సూచిస్తుంది. ఆరోగ్యం, విద్య మరియు ఆర్థిక సూచికలలో స్థిరమైన మెరుగుదలలు దేశం యొక్క సంకల్పాన్ని మరియు విధాన దృష్టిని ప్రతిబింబిస్తాయి. అయినప్పటికీ, అసమానతలు, ప్రాంతీయ వ్యత్యాసాలు మరియు పర్యావరణ సవాళ్లను పరిష్కరించడం అవసరం. AI మరియు డిజిటల్ టెక్నాలజీని సమర్థవంతంగా ఉపయోగించడం ద్వారా, భారతదేశం తన HDI స్కోర్‌ను మరింత ఎత్తుకు తీసుకెళ్లగలదు, తద్వారా తన పౌరులకు మెరుగైన జీవన నాణ్యతను అందించగలదు.

Read latest Telugu News.

FAQ:

• మానవ అభివృద్ధి సూచికలో మొదటి స్థానంలో ఉన్నది ఎవరు?

2025 మానవ అభివృద్ధి సూచిక (HDI)లో స్విట్జర్లాండ్ మొదటి స్థానంలో ఉంది.

• మానవ వనరుల సూచికలో భారతదేశం యొక్క స్థానం ఏమిటి?

ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న సమాచారం ప్రకారం, భారతదేశం **మానవ వనరుల సూచిక (Human Capital Index)**లో 103వ స్థానంలో ఉంది. ఈ సూచికలో స్విట్జర్లాండ్ మొదటి స్థానంలో ఉంది.

ముఖ్య అంశాలు:

• భారతదేశం ర్యాంక్: 103వ స్థానం
• ప్రధాన కారణాలు: తక్కువ విద్యా ప్రమాణాలు, లింగ ఆధారిత ఉపాధి అసమానతలు, మరియు నైపుణ్యాల ఉపయోకంలో లోపం
• పాజిటివ్ అంశాలు: భవిష్యత్తు నైపుణ్యాల అభివృద్ధిలో 65వ ర్యాంక్

భారతదేశం ఈ సూచికలో బృహత్తర దేశాలతో పోలిస్తే దిగువ స్థానం కలిగి ఉన్నప్పటికీ, నైపుణ్యాల అభివృద్ధిలో మంచి ప్రగతి చూపుతోంది.

• ఇండెక్స్లో భారతదేశం ర్యాంక్?

భారతదేశం మానవ వనరుల సూచికలో 103వ స్థానంలో ఉంది. ఈ సూచికలో నార్వే అగ్రస్థానంలో ఉంది.

• India HDI 2025
• Human Development Index
• భారతదేశ అభివృద్ధి స్థాయి
• UNDP Report 2025
• HDI Ranking India Telugu
• మానవ అభివృద్ధి సూచిక
• Indian Economy 2025